End Feed Half Wave (Yarım Dalga) HF Anten


End Feed Half Wave (Yarım Dalga) HF Anten

.

Merhabalar,
Bir çok radyo amatörü hf anten kurulumunda boyutları nedeniyle sorun yaşadığı malum. Özellikle apartman gibi dar alanlarda fiziksel boyutları fazla olan hf antenleri kurmak neredeyse imkansız. Dar alanlarda genellikle vertikal antenler, ya da araç antenlerinin balkon vb yerlere sabitlenerek kullanıldığı da sıkça görülür.
Bu makalede apartmana göre biraz daha fazla yeri olanlar için kurulabilecek ideal bir anteni sizlere tanıtacağım.
Endfeed Half Wave olarak bilinen tek kol ve uçtan beslemeli bu antenler için dipol antenler kadar geniş bir yere ihtiyacınız bulunmamaktadır.
Özellikle belirtmekte fayda görüyorum ki, bu antenler, ülkemizde de sıkça kullanılan ve Random Wire, ya da Long Wire antenlerden empedans ve dizaynları bakımından ayrılmaktadırlar.
Random Wire (Rastgele tel uzunluğu) olarak tabir edebileceğimiz ve 9:1 oranında UnUn kullanan antenlerde empedans 450 ohm civarında olup bu nedenle 9:1 UnUn kullanırlar.

Ancak bizim anlattığımız antenler çalışılacak bandın yarım dalga boyunda tel kesilerek yapıldığı için yarım dalga tek kol üzerindeki empedans 3200 ohm dur. dolayısı ile 64:1 oranında bir transformatör kullanılmasını gerektirir.

Benim kendi istasyonumda kullanmak için imal ettiğim model en düşük band olarak 40 metre bandına kadar çalışabilmektedir. Ayrıca 1/2 oranında dalga boyu tutan diğer yüksek bandlarda da, çalışmaya uygun swr değerleri alınabilmektedir. 1/2 dalga boyu tutmayan ara frekanslarda da (WARC) tuner vasıtası ile çalışılabilmektedir.

Bu anten Avrupa’da hazır yapılmış olarak 200 Euro civarında bir fiyata satılıyor. Eğer uygun troid bulunabilirse bunun kat kat altında bir maliyetle performanslı bir anten sahibi oluyorsunuz.

Bu anteni yapmam konusunda teknik detaylara daha hakim olan sevgili büyüğüm TA4LYL Yiğit KAYNAK’a ayrıca teşekkür ediyorum. Zira Türkçe kaynak bulmak epey zorken, bu ve benzeri projelerde can alıcı noktaları hiç kırpmadan radyo amatörleriyle paylaşmaktadır.

Bu genel bilgilendirmenin ardından yapım detaylarına geçelim.

Troid olarak FT240-43 troid üzerine aşağıda göreceğiniz şekilde sarımımızı yapıyoruz. Sarımda 1mm bakır tel ve 100 PF 1KV seramik kondansatör kullanılmaktadır. (Makale sonundaki notlar kısmından kondansatör ve troidle ilgili kısmı mutlaka okuyunuz)

 

 

 

 

 

Anten Yatay, aşağıdan yukarıya, ters V ters L olarak kurulabilir. Ben teras balkonundan bir olta kamışı ile 4 – 5 metrelik bir kısmını yukarıya doğru çıkıp sonrasında yatay olarak biraz irtifa düşürerek ilerideki kiraz ağacına bağladım. İlk etapta 20.7 metre bir tel olarak gerdiğim kablo daha sonra swr ayarlamaları sırasında yaklaşık 19.7 metrede amatör bandlarda rezonansa geldi. Bu boyutlar anteni kuracağınız yere göre aşağı, yukarı farklılıklar gösterecektir. Bu nedenle ilk etapta kablo boyunu biraz uzun tutmanız swr ayarı sırasında size kolaylık sağlayacaktır.

Pekala swr uygun hale geldi, işimiz bitti mi? Tabiki hayır. Asıl püf noktaya geliyoruz. Bu tip antenler iyi bir topraklama isterler. Topraklama yerine counterpoise dediğimiz uygulamayı da yapabilirsiniz. Conterpoise için; en düşük frekansın yarım dalga boyunda bir kabloyu yerden anten teline paralel olarak sermeniz gerekir. Ancak ben kendi antenimde iyi bir topraklama yaparak counterpoise eklemedim.

Bunun dışında 64:1 transformatörümüzün besleme noktasına 1:1 ugly balun değimiz ve RG58 kablodan imal ettiğim balunu ekleyip istasyonuma 10 metre RG213 koaks kablo ile taşıdım. Ayrıca telsizim de farklı bir hat üzerinden farklı bir koaks kablo ve seramik kondansatör bileşenlerinden oluşan RF topraklaması mevcut. Bu farklı bir konu olduğu için farklı bir makalede bu konuya değineceğiz. Şimdilik eklemem gereken şu, RF topraklaması, normal topraklamadan farklı bir şeydir.

1:1 balun koyma sebebimiz, koaks kablo üzerinde kablonun şasesi üzerinden geriye rf yansımasını engellemek ve koaks hat üzerindeki dengesizliği dengelemektir. Böylece antenin yayın patternini de düzeltirsiniz. Bu noktada, anteni kurduktan sonra istasyon başına geçerek gönderme esnasında geriye rf yansıması olup olmadığını mutlaka kontrol edin. Geri yansıma yüksek güçlerde olursa RF yanığı ile karşı karşıya kalabilir, telsiz ekipmanlarınıza zarar verebilir, istasyon mahallinde kullandığınız bilgisayarlarda kilitlenme ve arızalar yaşayabilirsiniz. Bu sebeple besleme hattı üzerinde iyi bir düğümleyici balun (choke balun), iyi bir anten topraklaması ve istasyondaki ekipmanların RF topraklamalarının iyi yapılması bu tip sorunlarınızı ortadan kaldıracaktır.

Bu hususlara dikkat ederek imal edeceğiniz EndFeed Half Wave anten ile harika QSO lar yapabilirsiniz.

Şahsen ben ilk gün atmosfer şartları çok uygun olmamasına rağmen İtalya, Polonya, Lübnan gibi ülkelerdeki amatör telsizciler ile gayet rahat haberleşme yaptım. 57 59 civarı raporlar verdiler.

Sizlerde bu anteni yapabilir ve harika sonuçlar alabilirsiniz.

Konuyla ilgili sorularınızı bana yorumlar kısmından iletebilirsiniz. Elimden geldiğince cevaplamaya çalışırım.

Notlar:

Şayet standard üzeri güçlerde bu anteni kullanacaksanız 2 ya da 3 adet FT240-43 troidi arka arkaya koyarak sarım yapmalısınız. Keza yine yüksek güçlerde kullanım için transformatörde kullanılan seramik kondansatörün kv değerini daha yüksek kullanmalısınız. Aksi halde yüksek güçlerde troid ve kondansatörler dayanmayacaktır.

Neşeli QSO lar…

de TA2AEC

Erdem CENGİZ

Comments